De CO₂-reductie­tool

In tabblad Dashboard staat in het midden de CO2-emissiegrafiek met daaronder de percentages verwachte CO2-emissiereductie in 2030 en 2050. Dit kan verwarrend zijn. In de grafiek is namelijk een opdeling gemaakt tussen CO2-emissie wat vrijkomt bij de bouw van nieuwbouw (onderdeel van scope 3) en CO2-emissie wat vrijkomt door energieverbruik: elektriciteitsverbruik, gasverbruik en stadswarmte (onderdeel van scope 1 en 2). De percentages die eronder staan gaan echter over de CO2-uitstoot die vrijkomt door enkel het gasverbruik (scope 1). De percentages hebben slaan dus niet op de grafiek die je erboven ziet. Onthoud: De directe reductiepercentages zijn doelen waar de sector op stuurt. Op organisatieniveau is het einddoel gedefinieerd in een eindenergieverbruik voor 2050 om fossielvrij (0 m³ aardgas) en energiezuinig zorgvastgoed (< 80 kWh/m² GO) te hebben. De WEii scores (de grafiek linksboven) worden berekend op basis van de ingekochte elektriciteit, gasverbruik en stadswarmte (scope 1+2). Lees verder in de publicatie over Energiebesparing en monitoring CO2-doelen.

De CO₂-reductietool is gericht op de toekomst en maakt inzichtelijk of de klimaatdoelen worden behaald met de ingeplande maatregelen. Het effect van maatregelen zie je dan ook alleen voor maatregelen die nog uitgevoerd moeten worden, en meestal niet voor maatregelen die al uitgevoerd zijn (100% in kolom K). Een uitzondering hierop zijn maatregelen die zijn uitgevoerd tussen 2018 en het huidige jaar. Indirect kan je in de grafiek van de energie-inkoop tussen 2018 en nu veelal wel het effect van de uitgevoerde maatregel zien door een daling op het moment dat de maatregel is uitgevoerd. Wil je zichtbaar maken welke CO₂-reductie en energiebesparing jouw zorgorganisatie al gerealiseerd heeft?

1. Maak een CO₂-footprint, eventueel met terugwerkende kracht. Veel zorgorganisaties doen dat met de Milieubarometer.
2. Houd per gebouw een overzicht bij van uitgevoerde maatregelen. Dit overzicht is ook nodig voor de EED.
3. In v2 van de CO₂-tool kan je ook het historisch energiegebruik invullen en zie je dus ook de werkelijk gerealiseerde besparing. Dit overzicht is ook nodig voor de EED.

Lees verder over Hoe je energiebesparing en CO₂-doelen kunt monitoren.

1. Het verbruik is verkeerd ingevuld (check op punten en komma’s),
2. De energiehuishouding van de locatie wijkt af van de standaard. Dit is bijvoorbeeld het geval als het pand (vrijwel) van het gas af is (all-electric) of het verbruik per m² zeer hoog of laag is.

De tekst hieronder gaat in op de tweede oorzaak en beschrijft hoe je dit in de CO₂-tool op kunt lossen.

Toelichting

In de CO₂-tool reduceren warmtebesparende maatregelen standaard het aardgas- of warmteverbruik met een bepaald percentage. Als er weinig of geen aardgas of warmte ingekocht wordt, klopt de berekende besparing (in m³ aardgas of GJ warmte) niet. De berekende terugverdientijd is dan zeer lang of zelfs oneindig. Bij maatregelen die elektriciteit besparen is de geschatte procentuele besparing juist te hoog bij deze panden. Immers elektriciteit wordt nu niet grotendeels voor verlichting en ventilatie gebruikt, maar ook voor verwarming. De berekende besparing (in kWh) is te hoog en de berekende terugverdientijd te kort.

Instructie

1. Wijzig in kolom P en/of R de reductie op aardgas en/of warmte van de maatregelen die je uit wilt voeren
   • Reeds gasloos? Dan kun je de inhoud van die cellen leegmaken en door naar stap 3.
   • Nog niet gasloos, dan betreft het waarschijnlijk één of meer van de volgende situaties:
     • Er is nog een back-up ketel naast een hybride warmtepomp. Laat de lage reductie op gas in kolom P of R (in geval van warmte GJ) staan en ga door naar stap 3.
     • Er is nog een ketel voor het tapwater. Bedenk of maatregel ingrijpt op tapwater. Zo ja, verhoog dan de aardgasreductiefactor (tot 100% als je overstapt op een warmtepompboiler). Zo nee, verwijder dan de reductie in kolom P of R (in geval van warmte GJ) en ga door naar stap 3.
     • Er is slechts een gedeelte van het pand van het gas af. Overweeg dit gedeelte op te nemen in een nieuw tabblad. Als dat teveel moeite is, verander dan de besparing van maatregelen met een factor gelijk aan verhouding vleugel/rest van pand. Denk hierbij ook aan eventuele verlaging van investeringskosten.
2. Wijzig in Kolom Q de reductie op elektriciteit van de maatregelen
   1. Exact (in kWh) als je weet wat maatregelen besparen.
   2. Geschat op basis van het GO:
      1. Vermenigvuldig het vloeroppervlak met 11,4 (= gemiddeld gasverbruik bestaande bouw),
      2. Vermenigvuldig dat met 9,8 (= omrekening van gas naar elektra),
      3. Deel vervolgens door 4 (COP van gemiddelde warmtepomp),
      4. Kijk het tabblad Bron welk besparingspercentage op aardgas bij de maatregel hoort (kolom J bij panden kleiner dan 3000 m2 GO, kolom O voor panden groter dan dat) en vermenigvuldig dat percentage met het resultaat uit het de vorige stap. Je hebt nu een schatting van de besparing op warmte uitgedrukt in kWh. Vul dit in kolom Q van het locatietabblad bij de betreffende maatregel in.
3. Zet de beveiliging weer terug op het tabblad

Als je zelf elektriciteit opwekt met zonnepanelen vul je dit als volgt in. Opwek PV (kWh): cel U37 t/m AN37 Hier vul je de totale hoeveelheid opgewekte elektriciteit in. I.i.g. voor 2022 en liefst ook voor eerdere jaren t/m 2018.

• In de omvormer of in het monitoringssysteem van de panelen vind je de totale hoeveelheid opgewekte zonnestroom. Of bereken: aantal panelen x piekvermogen per paneel (Wp) x 0,87 (opbrengst in kWh/Wp).
• Je kan hier niet meer stroom invullen dan de totale hoeveelheid verbruikte elektriciteit. Zorglocaties leveren immers zelden stroom terug op jaarbasis. De CO₂-tool is niet gebouwd op de enkele locaties die op jaarbasis wél meer stroom opwekken dan verbruiken. Desgewenst kan je die stroom verrekenen bij een ander gebouw. Dat levert op portefeuilleniveau dan een correct plaatje op. Maar let op, op dat locatietabblad wordt de WEii dan niet goed berekend (daarvoor mag je immers niet duurzame stroom uit een ander gebouw meetellen).

Elk. inkoop (kWh): cel U31 t/m AN31 Vul hier netto inkoop op de meter in. Bij teruglevering trek je die hoeveelheid teruggeleverde stroom er af. Voorbeeld: 10.000 kWh inkoop, 3.000 teruglevering (als op opwekmomenten meer wordt opgewekt dan verbruikt), vul dan 7.000 kWh in bij elektriciteitsinkoop. Bij kleinverbruikaansluitingen en grootverbruikaansluitingen resulteert dit in een verschillende factuur. Kleinverbruikaansluitingen betalen, in dit voorbeeld, 7.000 kWh (zolang er nog gesaldeerd mag worden). Grootverbruikaansluitingen betalen in dit voorbeeld 10.000 kWh en krijgen voor 3.000 kWh een (veel lagere) terugleververgoeding. Voor hen kost die 7.000 kWh meer. De CO2-reductietool rekent alsof alle gebouw kleinverbruikaansluitingen zijn. Voor grootverbruikaansluitingen betekent dat dat de terugverdientijd van elektriciteitsbesparende maatregelen in de praktijk korter zal zijn dan door de CO2-tool ingeschat. Dit valt weg t.o.v. andere onzekerheden (ontwikkeling energietarieven, kosteninschattingen).